28. października 2019
image

Specjalista w zakresie prawa dotyczącego „oldtimerów” wyjaśnia wszystko, o czym warto wiedzieć

Nasi adwokaci specjalizujący się w doradztwie prawnym na rzecz właścicieli samochodów zabytkowych przedstawiają poniżej zarys dotyczący tematyki oldtimerów, ponieważ:

Nie tylko jazda samochodem zabytkowym jest wyjątkowa, odnośnie tego typu samochodów istnieje również kilka szczególnych kwestii prawnych.

Czym jest oldtimer?

Zgodnie z § 2 nr 22 niemieckiego rozporządzenia o rejestracji pojazdów (Fahrzeugzulassungsverordnung, FZV ) oldtimery to pojazdy, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do ruchu co najmniej 30 lat temu i które w miarę możliwości odpowiadają stanowi pierwotnemu, zachowane są w dobrym stanie technicznym i służą zachowaniu dziedzictwa kulturowego i technicznego pojazdów.

Jeżeli więc Państwa samochód ma 30 lat, mogą się Państwo ubiegać się o historyczną tablicę rejestracyjną (zwaną również: tablicą rejestracyjną H) dla samochodu klasycznego. Taką tablicę rejestracyjną otrzymuje każdy pojazd, który spełnia powyższe kryteria wynikające z § 2 nr 22 niemieckiego rozporządzenia o rejestracji pojazdów. Dotyczy to samochodów osobowych, ciężarówek, autobusów, ciągników i motocykli. Rejestracja H przynosi właścicielowi pojazdu atrakcyjne korzyści: samochód zabytkowy może się poruszać w strefach ekologicznych bez ograniczeń. Należy zapłacić jedynie niewielki podatek ryczałtowy od pojazdów silnikowych.

W celu wydania historycznej tablicy rejestracyjnej wymagana jest – zgodnie z § 23 niemieckiego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów (Straßenverkehrs-Zulassungs-Ordnung, StVZO) – ekspertyza potwierdzająca klasyfikację pojazdu jako samochodu zabytkowego, a więc ekspertyza dla samochodów oldtimer. Ekspertyza – w rozumieniu § 23 niemieckiego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów – potwierdza, że w przypadku badanego pojazdu chodzi o samochód zabytkowy (również tutaj muszą być spełnione wymienione powyżej wymogi § 2 nr 22 niemieckiego rozporządzenia o rejestracji pojazdów) i że pojazd można zaklasyfikować jako dobro kulturowe i techniczne w dziedzinie pojazdów silnikowych.

Wykonaniem ekspertyzy, oceną pojazdu i wydaniem opinii zajmuje się rzeczoznawca, rewident lub inżynier kontroli. Ocena przeprowadzana jest zgodnie z wytycznymi i kryteriami dyrektywy opublikowanej w niemieckim dzienniku dotyczącym ruchu drogowego „Verkehrsblatt”. Sprawdzany jest ogólny stan pojazdu, w szczególności główne podzespoły oraz ich stan zachowania. Do zarejestrowania samochodu jako oldtimer niezbędna jest pozytywna ekspertyza dla samochodów zabytkowych.

Zapraszamy do kontaktu 

W razie pytań lub w celu ustalenia terminu spotkania bądź rozmowy telefonicznej zapraszamy do kontaktu.

Koszty oceny i wydania ekspertyzy wynoszą ok. 100,00 do 200,00 EUR, w zależności od zakresu kontroli i wybranej jednostki przeprowadzającej ekspertyzę. Bardzo obszerne kontrole i odpowiednio szczegółowe ekspertyzy mogą kosztować nawet do 500,00 EUR.

Ekspertyza dla samochodów zabytkowych służy między innymi także potwierdzeniu stanu samochodu w razie wypadku, pożaru, kradzieży itp. Może ona również stanowić dla danej ubezpieczalni dowód odnośnie wartości samochodu.

Od Oldtimera należy odróżnić tzw. Joungtimera, który również jest starym samochodem, jednakże nie osiągnął wieku oltimera. W języku potocznym za youngtimera uważa się samochód 15- do 20-letni.

Ponieważ w ramach umowy kupna-sprzedaży rozpoznanie typowych cech charakterystycznych dla oldtimera w rozumieniu § 434 ust. 1 niemieckiego Kodeksu cywilnego może okazać się trudne, oceny stanu dokonuje się według ustalonych kryteriów, tzw. not. Celem tego systemu jest określenie ogólnego stanu oldtimera. Decydujące znaczenie dla klasyfikacji ma w szczególności oryginalność pojazdu i jego historia. Należy jednakże zachować ostrożność: Podanie noty dotyczącej stanu pojazdu stanowi zapewnienie, że pojazd posiada wymienione w niej cechy. Podanie przez sprzedającego noty jest zatem dla niego zobowiązujące a nabywca ma prawo oczekiwać, że pojazd posiada cechy przyporządkowane tej nocie. Jeżeli więc stan pojazdu nie odpowiada podanej nocie, ma miejsce wada a nabywcy przysługuje prawo do gwarancji. W związku z powyższym należy przyporządkowywać samochód danej nocie z ostrożnością lub w ogóle nie podawać żadnej noty. Korzystniejszym rozwiązaniem jest słowne opisanie stanu technicznego oldtimera.

Poniżej pięć not dotyczących stanu pojazdu, które zostały opracowane przez CLASSIC DATA (źródło: https://www.classic-data.de/ueber-classic-data/classic-data-zustandsnoten/):

Nota 1 oznacza idealny, bezwadliwy stan pojazdu. Samochód zabytkowy nie wykazuje wad optycznych i technicznych, uszkodzeń lub śladów użytkowania. Jest doskonale odrestaurowanym pojazdem, który wygląda jak nowy. Nawet przy dokładniejszej kontroli nie widać wad.

Nota 2 oznacza samochód zabytkowy w dobrym stanie. Chociaż pojazd nie wykazuje wad, istnieją niewielkie ślady optyczne lub usterki techniczne zużycia. Pojazd jest w dobrym, nieodrestaurowanym oryginalnym stanie lub został odrestaurowany w sposób fachowy. Przy bliższej kontroli widoczne są niewielkie ślady zużycia.

Nota 3 Stan ze śladami użytkowania. Pojazd jest w pełni gotowy do jazdy i bezpieczny, nie wykazuje przerdzewień ani większych uszkodzeń optycznych i technicznych. Nie wymaga natychmiastowej naprawy. Widoczne są niewilkie wady i ślady użytkowania.

Nota 4 Samochód w stanie zużycia. Sprawny, jednakże warunkowo. Wykazuje przerdzewienia niewielkich lub średnich rozmiarów. Mimo, że posiada wszystkie części, mogą być one uszkodzone. Konieczna jest natychmiastowa naprawa w celu pomyślnego odbioru pojazdu zgodnie z § 29 niemieckiego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów. Różnego rodzaju wady widoczne są już z daleka.

Nota 5 opisuje pojazdy, które wykazują wady, ogólnie nie nadają sią do jazdy i wymagają odrestaurowania. Brakuje niektórych części i konieczne są większe inwestycje. Nawet osoba niedoświadczona rozpozna natychmiast znaczne wady.

schadensersatz oldtimer gutachten wertminderung

Gwarancja przy zakupie samochodu zabytkowego. Na co zwrócić uwagę?

Poniżej kilka zasad i wskazówek, które ułatwią Państwu zakup oldtimera:

  • W pierwszej kolejności należy dokładnie sprawdzić umowę kupna-sprzedaży pod kątem prawnym. W szczególności należy zwrócić uwagę na to, co dokładnie zostało objęte gwarancją oraz czy wyłączenia z gwarancji zostały uwzględnione w umowie. Bardzo ważne jest również, aby wszelkie terminy dotyczące dochodzenia roszczeń zostały dotrzymane, tak aby uniknąć przedawnienia. Należy również dokładnie przeanalizować ogólne warunki zawarte w umowie. W tym celu najlepiej skorzystać z pomocy adwokata.
  • Należy sprawdzić, czy pojazd rzeczywiście wykazuje wady. Zgodnie z definicją prawną § 434 ust.1 zdanie 1 niemieckiego Kodeksu cywilnego pojazd jest wadliwy, jeżeli po przejściu ryzyka nie odpowiada on uzgodnionemu stanowi. Należy jednakże ustalić, czy nie chodzi tylko o kwestię niewłaściwej obsługi samochodu, co nie stanowi wady.
  • Aby uniknąć niejasności i trudności związanych z przedstawieniem odpowiednich dowodów, warto skorzystać z pomocy rzeczoznawcy specjalizującego się w samochodach zabytkowych.
  • Z tego samego powodu wskazane jest włączenie do umowy porozumień dotyczących stanu pojazdu oraz innych istotnych porozumień. Należy to zrobić w formie pisemnej. Wszystkie porozumienia dotyczące umowy powinny być zawsze zrozumiałe i konkretne.
  • Ważne jest określenie dokładnego czasu wystąpienia wady. Sprzedawca ponosi zasadniczo odpowiedzialność jedynie za wady, które istniały w momencie przekazywania pojazdu zabytkowego.
  • Najważniejsze jest jedakże sprawdzenie umowy oraz dotrzymanie terminów. W innym wypadku dochodzenie roszczenia nie będzie możliwe ze względu na jego przedawnienie. Zgodnie z § 438 ust. 1 niemieckiego Kodeksu cywilnego w ramach gwarancji obowiązuje zasadniczo dwuletni okres przedawnienia. Należy zwrócić uwagę na fakt, że przy zakupie towarów konsumpcyjnych w ramach ciężaru dowodu obwiązują szczególne cechy. Dotyczy to zakupu pojazdu od przedsiębiorcy.
  • W związku z samochodami zabytkowymi należy mieć na uwadze w szczególności fakt, że niektóre części pojazdu (np. świece zapłonowe lub hamulce) funcjonują jedynie przez pewien okres czasu. Należy więc dokładnie sprawdzić, czy rzeczywiście wystąpiła wada czy też z upływem lat doszło „jedynie” do zużycia. Nie każda plama rdzy stanowi wadę. Reasumując, najważaniejsza jest zawarta umowa i stan oldtimera.
  • W ramach gwarancji, zgodnie z §§ 437 nr 1, 439 niemieckiego Kodeksu cywilnego, nabywca ma prawo domagać się usunięcia wad. Zgodnie z § 439 ust. 1 niemieckiego Kodeksu cywilego może on żądać usunięcia wad lub dostarczenia nowej, bezwadliwej rzeczy. To tzw. prawo do drugiej oferty sprzedawcy ma zawsze pierwszeństwo i oznacza, że nabywca nie może od razu naprawiać wady na własną rękę, lecz musi najpierw umożliwić naprawę sprzedawcy.
  • O ile pozasądowe porozumienie lub pozasądowe czynności dotyczące naprawy okażą się niemożliwe, w celu wyegzekwowania roszczeń należy rozważyć drogę sądową.

Odszkodowanie za szkody w przypadku oldtimerów. Na co zwrócić uwagę?

W przypadku wypadków z udziałem oldtimerów obowiązują zasadnioczo takie same zasady jak przy wypadkach z udziałem zwykłych samochodów. Należy mieć jednak na uwadze, że samochody klasyczne to przede wszystkim szczególne pojazdy kolekcjonerskie miłośników motoryzacji, które często są postrzegane jako inwestycje. Prowadzi to do tego, że samochody zabytkowe – w odróżnieniu do nowo wyprodukowanych pojazdów – nie mogą być zastąpione w dowoly sposób.

Aby profesjonalnie naprawić klasyczny samochód, konieczne są zazwyczaj konsultacje ze specjalistycznymi warsztatami. Taka naprawa zajmuje zasadniczo dużo czasu, ponieważ zakup i montaż części zamiennych może być skomplikowany i czasochłonny. Czy poszkodowany otrzyma odzkodowanie lub zwrot kosztów za samochód zastępczy wynajęty na czas naprawy, zależy od tego, w jakim celu używa on samochodu zabytkowego względnie czy posiada on jeszcze drugi samochód. Jeżeli poszkodowany nie posiada drugiego samochodu, a zatem jest uzależniony od używania oldtimera w życiu codziennym, otrzyma on zwrot kosztów. Inaczej jest jednakże w przypadku, gdy poszkodowany jako miłośnik motoryzaji używa samochodu zabytkowego jedynie jako pojazdu kolekcjonerskiego i posiada jeszcze drugi samochód, z którego może korzystać.

Problematyczną kwestią jest to, czy z ekonomicznego punktu widzenia, w ogóle można naprawić oldtimera, gdyż koszty naprawy mogą wynieść do 130% wartości rynkowej pojazdu. Ponieważ naprawa samochodu zabytkowego, w tym specjalnych części zamiennych, jest często bardzo skomplikowana i kosztowna, limit ten może zostać szybko przekroczony.

Należy mieć również na uwadze, że sprawca wypadku nie może zrekompensować wartości zainteresowania miłośnika motoryzacji danym samochodem, ponieważ chodzi tutaj o wartość, której nie da się zmierzyć.

fachanwalt schadensersatz

Orzecznictwo dotyczące samochodów zabytkowych

Poniżej kilka ciekawych orzeczeń, które zostały wydane w związku z samochodami zabytkowymi:

Wyższy Sąd Krajowy w Hamm, wyrok z dnia 24.09.2015 r. – I-28 U 144/14: Wyższy Sąd Krajow w Hamm zdecydował, że nabywca ma prawo do odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży, jeżeli sprzedający przekazał nieprawidłowe informacje odnośnie rejestracji samochodu. Przed zawarciem umowy sprzedawca zapewnił, że samochód został zarejestrowany jako pojazd historyczny, co jednak nie było zgodne z prawdą. Ze względu na fakt, iż oświadczenie sprzedawcy było częścią umowy, uprawniało ono nabywcę do odstąpienia od umowy.

Wyższy Sąd Krajowy w Karlsruhe, wyrok z dnia 20.11.2014 r. – 9 U 234/12: Wyższy Sąd Krajowy w Karlsruhe orzekł, że zainstalowanie nowego silnika w samochodzie zabytkowym niekoniecznie stanowi wadę, chyba że doszło do porozumienia co do stanu technicznego pojazdu. Nabywca musi się liczyć z tym, że z upływem lat dochodzi do zmian technicznych w samochodzie zabytkowym, w szczególności, gdy samochód został odrestaurowany. Inaczej jest w przypadku, gdy strony zawrą w ramach umowy inne porozumienie.

Sąd Administracyjny w Minden, wyroki z dnia 06.06.2013 – 2 K 2930/12 oraz 2 K 2931/12: Sąd Administracyjny w Minden zadecydował w dwóch sprawach, że również właściciele oldtimerów muszą stosować europejskie tablice rejestracyjne, ponieważ nie pogarszają one wyglądu pojazdów zabytkowych. Ponado wygląd estetyczny nie jest decydujący. Ważniejsza jest jednorodność tablic rejestracyjnych w ruchu drogowym.

Wyższy Sąd Krajowy w Düsseldorfie, wyrok z dnia 15.11.2011 r. – I-1 U 50/11: Wyższy Sąd Krajowy w Düsseldorfie orzekł, że utrata możliwości użytkowania samochodu zabytkowego nie kwalifikuje się do odszkodowania, jeżeli poszkodowany dysponuje odpowiednim pojazdem zastępczym. Ponieważ w takim przypadku chodzi jedynie o ograniczenie przyjemności z jazdy, nie stanowi to szkody kwalifikującej się do wypłaty odszkodowania. Sytuacja przedstawia się inaczej, jeżeli poszkodowany nie posiada drugiego samochodu i rzeczywiście jest uzależniony od używania oldtimera w życiu codziennym.

Wyższy Sąd Krajowy w Kolonii, orzeczenie z 26.05.1997 – 7 U 185/96: Wyższy Sąd Krajowy w Kolonii uznał, że wystąpienie rdzy- niezależnie od wieku oldtimera – stanowi wadę, jeśli prowadzi ona do problemów z bezpieczeństwem w ruchu drogowym. Jest tak w szczególności wtedy, gdy w momencie zawierania umowy było jasne, że pojazd będzie używany w ruchu drogowym. Jeśli samochód zabytkowy opisany jest jako „odrestaurowany”, stanowi to zapewnienie odnośnie jego właściwości . Kupujący może wówczas oczekiwać, że pojazd został profesjonalnie i starannie odrestaurowany, a w szczególności, że rdza została usunięta.

Jeśli mają Państwo pytania odnośnie prawa dotyczącego samochodów zabytkowych, prosimy o kontakt. Oferujemy Państwu bezpłatną i niezobowiązującą poradę prawną. Reprezentujemy naszych klientów na terenie całego kraju. Szczególne sukcesy odnośliśmy przed sądami w Düsseldorfie, Kolonii, Duisburgu, Essen i Wuppertalu.

Zapraszamy do kontaktu 

W razie pytań lub w celu ustalenia terminu spotkania bądź rozmowy telefonicznej zapraszamy do kontaktu.